Dag van het Lied: ‘How long, how long’

Tijdens de Dag van het Lied op zaterdag 18 mei luistert u naar het recital Metamorfosen van tenor Jan-Willem Schaafsma en pianist Phyllis Ferwerda. Op het programma staat onder andere ‘Winter Words’ van Benjamin Britten op tekst van Thomas Hardy. Wat was zijn connectie met het werk van Hardy?

Het was slechts een kwestie van tijd voordat óók Benjamin Britten een verzameling gedichten van Thomas  Hardy zou gaan toonzetten. Het was tot dan toe vooral Gerald Finzi die zich had toegelegd op het werk van Thomas Hardy.

Toch had Britten al twee eerdere connecties met het werk van Hardy voordat in 1953 Winter Words verscheen. In 1940, tijdens zijn verblijf in Amerika, componeerde hij incidenteel muziek voor The Dynasts: een episch drama van Hardy  over de Napoleontische oorlog. En volgens Peter Pears heeft Britten ook overwogen The Trumpet-Major, een roman van Hardy, te gaan gebruiken voor een opera. Na Winter Words componeert Britten nog één werk van Hardy: The Oxen, een duet voor vrouwenstemmen en piano uit 1967.

Winter Words en Winterreise
De titel van de liederencyclus Winter Words leent Britten van Thomas Hardy zijn achtste en tevens laatste verzameling gedichten (1928). Maar waarom juist deze titel? Pianist Graham Johnson ziet een duidelijk verband met Winterreise van Schubert en vraagt zich af of het mogelijk een symbolisch gebaar is dat óók Winter Words in d-mineur begint net als Schuberts Gute Nacht? En de periode dat Winter Words werd gecomponeerd was tevens een periode dat Britten en Pears met de Winterreise concerteerden.

Op zondag 17 november 1974 luistert Benjamin Britten naar een radio-opname uit 1972. Zijn Winter Words klinken in een uitvoering van Pears en hemzelf. Britten is dan herstellende van een hartoperatie en schrijft aan Peter Pears – zijn levensgezel – die op dat moment in New York aan de MET de rol van Aschenbach (Death in Venice)zingt:

I’ve just listened to a rebroadcast of Winter Words (something like Sept. ‘72) and honestly you are the greatest artist that ever was – every nuance, subtle and never over-done – those great words, so sad & wise, painted for one, that heavenly sound you make, full but always colored for words & music. What have I done to deserve such an artist and man to write for? I had to switch off before the folk songs because I couldn’t (take)anything after – “how long, how long.”
How long? – only till Dec. 20th – I think I can just bear it.
But I love you, I love you, I love you
B
. 

‘How long, how long, how long?’ zijn de laatste woorden uit het achtste en tevens laatste lied Before Life and After uit Winter Words. Op zaterdag 18 mei hoort u het uitgevoerd door tenor Jan-Willem Schaafsma en pianist Phyllis Ferwerda. 

Joost van der Linden

Metamorfosen
Datum: zaterdag 18 mei
Tijd: 16.30 – 17.15 uur
Locatie: Grote kerkzaal, Zusterplein 12, 3703 CB Zeist